Heupafwijking bij baby
Bij sommige baby’s ontwikkelen de heupjes zich niet goed. In dit geval hebben we het over een aangeboren heupafwijking; heupdysplasie. Deze heupafwijking komt vaak voor. In dit artikel geven we je meer informatie over hoe je deze afwijking kan herkennen en hoe de vervolgbehandeling eruit ziet.
Wat is heupdysplasie precies?
Als een baby last heeft van heupdysplasie, betekent dit dat de heupjes niet goed gevormd zijn. Op de afbeelding hiernaast zie je duidelijk het verschil tussen een goed ontwikkelde heup en een heup met dysplasie. Een heup bestaat altijd uit een kop en een kom. Samen vormen deze het heupgewricht, een kogelgewricht. Bij heupdysplasie is de kom van de heup niet diep genoeg. Het bot zit niet helemaal om de kop van de heup heen. Hierdoor kan het heupje van je baby gemakkelijk uit de kom schieten. Omdat de heupkop niet stabiel in de heupkom zit kan het gewricht zich niet goed ontwikkelen.
Gevolgen van heupdysplasie
Het is belangrijk actie te ondernemen wanneer de heupen van je baby niet goed ontwikkelen. Anders kan hij of zij op latere leeftijd veel hinder ondervinden door vroegtijdige slijtage aan de heup. Bovendien is het goed mogelijk dat je kindje dan loopproblemen zal ontwikkelen. Trek dus op tijd aan de bel!
Waardoor ontstaat heupdysplasie
Het is helaas niet helemaal duidelijk waardoor deze aangeboren heupafwijking ontstaat. Men vermoed wel dat er erfelijke factoren meespelen. Als je een kindje hebt met heupdysplasie, is de kans vijf keer zo groot als normaal dat een toekomstig broertje of zusje dit ook zal hebben. De kans hierop is bij meisjes sowieso al groter. Dit komt doordat meisjes gevoeliger zijn voor het hormoon dat de banden bij de heupen slap maakt. Dit hormoon komt tijdens de zwangerschap vrij om de banden bij de moeder slap te maken, als voorbereiding op de bevalling. Sommige baby’s, met name meisjes, lijken gevoeliger te zijn voor dit hormoon waardoor ook hun banden slapper worden. Uit onderzoek is gebleken dat heupdysplasie daarnaast meer voorkomt onder baby’s die in stuitligging lagen en eerstgeborene.
Hoe herken je deze heupafwijking?
Heupdysplasie is als ouder lastig te herkennen. Mede daardoor let het consultatiebureau hier scherp op. Waneer je baby ongeveer acht weken oud is zal het consultatiebureau een lichamelijk onderzoek doen, waarbij naast andere zaken ook op heupafwijkingen wordt gelet. Ze kijken dan onder andere wat het lengteverschil is tussen beide benen. Iedereen heeft wat verschil in beenlengte, maar hier mag niet te veel afwijking in zitten. Bij heupdysplasie kan lengteverschil ontstaan omdat een heupje niet goed in de kom valt. Dit lengteverschil ziet een specialist ook door een asysmetrische bilplooi. Tijdens het onderzoek zal ook worden gekeken hoe goed de beentjes kunnen worden gespreid. Als de heup niet goed ontwikkelt is zal dit stijfjes gaan en kunnen de beentjes niet goed genoeg worden gespreid.
Wat gebeurd er als consultatiebureau afwijking constateert?
Als het consultatiebureau het vermoeden heeft dat de baby een heupafwijking heeft, zal je worden doorverwezen naar het ziekenhuis. Hier wordt een echo gemaakt van je baby’s heupen. Deze stap zal ook worden ondernomen wanneer het consultatiebureau geen duidelijk antwoord heeft, maar heupdysplasie wel in het gezin voorkomt of wanneer men vermoed dat de afwijking bij beide heupen aanwezig is. Als aan beide zijdes de heup niet goed ontwikkelt is, is het zonder echo namelijk erg lastig een diagnose te stellen. Meestal biedt de echo voldoende duidelijkheid. In sommige gevallen zal aanvullend een röntgenfoto worden gemaakt, om alle twijfel weg te halen.
Behandeling van heupdysplasie
Heeft je baby heupdysplasie? Het goede nieuws is dan dat deze heupafwijking prima te verhelpen is, mits je tijdig actie onderneemt. Wanneer een specialist de diagnose heeft vastgesteld, zal een kinderorthopeed jullie begeleiden in het vervolgtraject. Vaak wordt gekozen voor zogeheten ‘spreidbehandeling’ gekozen. Hierbij worden de heupjes door een soort brace, ookwel spreidbroek genoemd, in gespreide stand gehouden. Hierdoor ontstaat druk op de kop van de heup, wat dan weer zorgt voor een groeiprikkel. Hierdoor wordt de ontwikkeling van de heupkom gestimuleerd. Over het algemeen mag de brace na vier á zes maanden af. Na verloop van tijd mag de spreidbroek tussendoor ook even uit.
Er zijn verschillende soorten hulpmiddelen beschikbaar om de heupen gespreid te houden. Welke keuze de beste is zal de kinderorthopeed laten afhangen van de ernst van de afwijking en de leeftijd van je kindje.
Deze behandeling ziet er akelig uit, maar is vaak wel erg effectief. Het doet de baby ook geen pijn en gemiddeld genomen halen baby’s de motorische achterstand die ze tijdens deze periode oplopen al snel weer in. In enkele gevallen heeft de behandeling nog niet het gewenste effect bereikt. Om problemen op latere leeftijd te voorkomen is een operatie aan het heupje dan noodzakelijk.
Fysiotherapie bij heupdysplasie
Is de behandeling in het ziekenhuis afgerond? Dan breekt eindelijk de periode aan waarin je kindje veel volop kan bewegen en motorisch kan ontwikkelen. De spiertjes en banden in de heup hebben tot die tijd nog niet veel training gehad. Ook kan je kindje het spannend vinden om opeens al die vrijheid te hebben. Je baby kan daardoor bang zijn om dingen uit te proberen. Dit kan zorgen voor een achterstand in de ontwikkeling. Een gebrek in evenwicht kan een tekenend zijn voor problemen in de motorische ontwikkeling. Vaak halen kinderen deze achterstand in de loop der tijd wel weer in, maar soms ook niet. Ook is het goed mogelijk dat je kindje gefrustreerd raak omdat de ontwikkeling te langzaam gaat. Dit kan zorgen voor slapeloze nachten voor zowel het kindje als de ouders.
De kinderfysiotherapeut bij Fysiopark is gespecialiseerd in motorische ontwikkeling bij baby’s en kleuters. Zij kan met oefentherapie het kindje zowel lichamelijk als mentaal de ondersteuning geven die nodig is om zich beter te ontwikkelingen. Zo helpen we het kindje de problemen van heupdysplasie volledig achter zich te laten en zorgen we ervoor dat hij of zij weer lekker volop kan spelen.
Heeft jouw kindje heupdysplasie en ben je benieuwd wat Fysiopark voor jullie kan betekenen? Neem dan even contact met ons op.
Hilde Delisse
Kinderfysiotherapeut
Fysiotherapeut
